Ege Üniversitesi (EÜ) Öğrenci Kurulu tarafından 18 Mart Çanakkale Zaferi ve Şehitleri Anma Günü aktiflikleri kapsamında “Bir Destandır Çanakkale” programı düzenlendi. EÜ Kültür Sanat Evi’nde gerçekleştirilen aktiflikte; EÜ Edebiyat Fakültesi Tarih Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Mert ile Atatürk Unsurları ve İnkılap Tarihi Araştırma Merkezi Müdürü Doç. Dr. Nuri Karakaş, Çanakkale Zaferi ve periyodun atmosferi hakkında yöneltilen soruları yanıtladı. Aktifliğe EÜ Sıhhat, Kültür ve Spor Daire Lideri Aysel Ildızlı’nın yanı sıra; öğrenciler, akademik ve idari çalışanlar katıldı.
Açılış konuşmasını yapan EÜ Öğrenci Kurulu Lideri Kadir Gülhan, “Çanakkale Zaferi, Anadolu halkının yaşadığı en büyük zafer olabilir. Lakin tıpkı vakitte yaşadığı en büyük acıdır. Çanakkale, azmin ve fedakârlığın zaferidir. Bu nedenle atalarımızın hakkını ödeyemeyiz. Onların bize bıraktığı toprak, bayrak ve vatan üzere kutsal kıymetleri kanımızın son damlasına kadar korumalıyız” diye konuştu.
Etkinlikte, EÜ Türk Halk Dansları Topluluğu’nun hazırlamış olduğu Zeybek gösterisi akabinde Çanakkale Zaferi bahisli belgesel izlendi.
“İstanbul’u almanın yolu Çanakkale’den geçer”
Çanakkale Savaşı’nın süreç ve sonuçları hakkında bilgi veren Prof. Dr. Hasan Mert, “Çanakkale, I. Dünya Savaşı’nın bir cephesiydi. Dünyanın en büyük donanması, o vakit için buraya toplandı. Maksatları, Türk milletini tarihten silmekti. Lakin hiç beklemedikleri bir direnişle karşılaştılar. Bu savaş, askeri, siyasi, ekonomik ve toplumsal sonuçlar meydana getirdi. Cemil Meriç’in de dediği üzere, ‘Aydın, üç üniversite bitirendir’. Fakat burada kişinin bu üniversiteleri bitirmesi değil; ailedeki üç neslin da üniversite mezunu olmasını vurgulanıyor. İşte biz, bu savaşta altın kuşağı kaybettik. Bir türlü o üçlü halkayı tamamlayamadık” dedi.
Çanakkale’nin stratejik bir pozisyonda olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Mert, “Napolyon’un, ‘Dünya tek bir devlet olsaydı, başşehri İstanbul olurdu’ formunda bir kelamı vardır. Gözünüzü kapatıp, dünya atlasının ortasına dokunduğunuzda parmaklarınız, Boğazlara denk gelecektir. Burası dünyanın merkezi pozisyonundadır. Dünya tarihine de baktığımızda, binlerce yıl öncesinde stratejik açısından kıymetli olduğu için Truva Savaşları da yapılmıştır. Türk Tarihi’nde ise Osmanlı Devleti kurulduktan sonra Türklerin Rumeli’ye birinci geçişi buradan olmuştur. Fatih Sultan Mehmet, İstanbul’u fethetmeden evvel savunma önlemleri alırken İstanbul’da Rumeli Hisarı’nı ve Çanakkale’de Kilitbayır Kalesi’ni yapmıştır. Zira İstanbul’u almanın yolu Çanakkale’den geçer” diye konuştu.
Mustafa Kemal Atatürk’ün Çanakkale Savaşı’nda göstermiş olduğu cüreti hatırlatan Prof. Dr. Mert, “Çanakkale Savaşı’nda bir şarapnel kesimi Atatürk’ün göğsüne isabet etmiştir. Atatürk’ün yazdığı günlükte ‘Ceketimin sağ cebinin içerisindeki saate isabet etti şarapnel. Derimde derin bir morluk bıraktı fakat öbür da bir hasar vermedi’ satırları karşımıza çıkmaktadır. Bu an Allah’ın, Atatürk’ü, Türk Milleti’ne bağışladığı andır. Atatürk, Türk milletinin zihninde bir destan kahramanıdır. Ulusal Gayret hareketi için Anadolu’ya geçtiğinde, Türk Milleti doğal başkanını aslında Çanakkale’de bulmuştur” diye konuştu.
“Çanakkale Savaşı, dünya tarihine taraf verdi”
İtilaf Devletleri’nin Osmanlı savunma sistemini çökerterek, İstanbul’u ele geçirmeyi denediklerini söyleyen Doç. Dr. Nuri Karakaş, “İtilaf Devletleri’nin asıl emeli, devletin kalbinin attığı payitahtı ele geçirmekti. Bu gayesi birinci olarak deniz yoluyla gerçekleştirmeye çalıştılar. Başarılı olamayınca hem Rumeli, hem de Anadolu tarafındaki Osmanlı savunma sistemini çökerterek, İstanbul’u ele geçirmeyi denediler. Lakin Çanakkale Harekatı’nın ana gayesi; Rusya’ya yardım etmek, Rusya ve Ukrayna’daki buğdaya erişmek, müttefiklerine Tuna Nehri’ni açmak, Avusturya ve Macaristan’a karşı Sırbistan’ı desteklemek, Bulgaristan’ın savaşa girmesini engellemek, Osmanlı Ordularını ikiye bölmek ve başşehri ele geçirerek Osmanlı’yı saf dışı bırakmak diyebiliriz” dedi.
Çanakkale Savaşı’nın dünya tarihine taraf veren bir olay olduğunu söz eden Doç. Dr. Karakaş, “Çanakkale’deki direniş sayesinde Rus Çarlığı çöktüğü için karşımızda Anadolu’nun doğusundan da saldırmayacak müttefik bir Sovyetler Birliği bulabildik. Şayet bu Sovyetler Birliği, İtilaf Devletleri ile düşman saflarında yer almasaydı, Ulusal Mücadele’nin başarılması biraz düşünceli bir sürece girebilirdi. Münasebetiyle Ulusal Gayret tarihi açısından Çanakkale’deki direniş çok değerli bir konudur. Trablusgarp Savaşı sırasında İtalyan donanması da Çanakkale boğazından geçme teşebbüsünde bulundu. Lakin başarısız oldular. Daha sonra küçük savaş gemileriyle geçmeyi denediler ve yeniden başaramadılar. Bu iki İtalyan harekâtı, Osmanlı Devleti’nin daha şuurlu davranmasını sağladı. Geçmişe baktığımızda, Sultan Abdülhamid periyodunda uzun menzilli tabyalara toplar sipariş edilmiştir. Yalnızca teknik manada üstün bir silaha sahip olmak değil; o silahları maharetli bir biçimde kullanmak da kıymetli. Türk askeri ve topçusunun uygun eğitimli olması, bu topları düşman için vefat kusan bir silah haline getirmiştir. Bilhassa 18 Mart’ta gösterilen üstün muvaffakiyet sayesinde galibiyet gelmiştir. İtilaf Donanması’nın geri dönmesinin bir sebebi de, Türk topçusunun âlâ eğitimli olması ve isabetli atışlar yapmasıdır” diye konuştu.
Konuşmaların akabinde daima bir ağızdan Çanakkale türküsü okundu. Program sonrasında EÜ Sıhhat, Kültür ve Spor Daire Lideri Aysel Ildızlı, Prof. Dr. Hasan Mert ve Doç. Dr. Nuri Karakaş’a teşekkür evraklarını takdim etti.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı